Józef Kramsztyk
Krzysztof Prochaska
Józef Kramsztyk
Pasjans rodzinny, towarzyski, literacki i naukowy
Wydanie 2 poszerzone
Biografia kontekstowa, zwana też biografią ekologiczną lub ekumeniczną. Drugie wydanie ukazało się drukiem na szlachetnym papierze w zwiększonym formacie. Zostało znacznie poszerzone o rezultaty dodatkowych czteroletnich badań i poszukiwań w archiwach w Polsce i za granicą. Ponadto w stosunku do wydania pierwszego wzrosła też liczba ilustracji.
Józef Kramsztyk (1890-1932) wyrósł w warszawskiej zasymilowanej rodzinie pochodzenia żydowskiego. Pochodził z wzmiankowanego już w źródłach osiemnastowiecznych rodu polskich rabinów, kaznodziejów i uczonych nurtu reformowanego. Miał wielu bogatych krewnych i powinowatych: naukowców, przemysłowców, finansistów, prawników, artystów i lekarzy. Z wykształcenia fizyk (doktorat w Heidelbergu), ale z zamiłowania humanista, poeta i tłumacz, przełożył m.in. Dziadka do orzechów E.T.A. Hoffmanna oraz pierwszy tom Czarodziejskiej góry T. Manna. Komentował wydarzenia kulturalne i popularyzował naukę. Utrzymywał szerokie kontakty z intelektualną elitą Warszawy, brał udział w dyskusjach literackich oraz publikował recenzje. Przyjaźnił się ze skamandrytami; poetyckie z nim zabawy wspomina Julian Tuwim w książce Pegaz dęba.